Giới thiệu về mật ong và đặc tính mật ong Việt Nam
Con ong và mật ong đã tồn tại hàng trăm triệu năm , dài hơn cả lịch sử loài người , là món quà ban tặng của mẹ thiên nhiên cho nhân loại và giúp duy trì môi trường sống của muôn loại. Từ những năm 2400 trước công nguyên cho đến nay , nhân loại đã chứng kiến sự có mặt của mật ong trong thực tế cuộc sống .
Mật ong là một loại thực phẩm bổ dưỡng, lành mạnh và tự nhiên do ong sản xuất ra. Lợi ích của nó vượt ra ngoài việc sử dụng như một chất làm ngọt vì nó chứa một số khoáng chất, enzym, vitamin và protein mang lại các đặc tính bổ dưỡng và cảm quan độc đáo. Mật ong có thể là đơn bội nếu một loại mật hoa thực vật cụ thể và hàm lượng phấn hoa chiếm ưu thế theo tỷ lệ phần trăm được xác định trước hoặc đa bội nếu nó chứa một hỗn hợp không xác định của các loại mật hoa và phấn hoa khác nhau. Do điều kiện môi trường, địa lý và khí hậu, mật ong có thể thay đổi về hàm lượng phấn hoa và độ ẩm tương đối. Mật ong được sản xuất ở khắp năm châu và mức tiêu thụ của nó khác nhau giữa các quốc gia cũng do lý do văn hóa và thói quen ăn uống ( fao.org)
Mật ong quý giá không chỉ ở vị ngọt mà còn có giá trị dinh dưỡng cũng như là dược liệu quý chữa bệnh . Mật ong có mặt trong nhiều món ăn , còn được dùng như một dược liệu trị các bệnh như ho , sát khuẩn …và chăm sóc da . Ngày nay nó được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp thực phẩm như đồ hộp , nước giải khát , bia …
Mật ong là một chất lỏng ngọt, sền sệt, có màu vàng được “sản xuất” bởi các loài ong mật khác nhau, chẳng hạn như Apis mellifera, từ mật hoa của hoa. Nó được bảo quản trong các lỗ tổ bằng sáp và được ong sử dụng làm nguồn thức ăn để nuôi cả giai đoạn ấu trùng chưa trưởng thành và ong trưởng thành trong suốt mùa đông. Cần có khoảng 120.000 con ong để tạo ra 1 kg mật ong và một con ong sẽ chỉ tạo ra khoảng một thìa mật ong trong suốt thời gian tồn tại của nó .
Mật ong cũng là chất làm ngọt lâu đời nhất mà con người biết đến và là một mặt hàng được săn lùng ráo riết kể từ thời tiền sử. Các xã hội nguyên thủy săn lùng những cây nơi ong cất mật để chúng có được nguồn cung cấp chất ngọt quý giá. Cuối cùng là nuôi ong , khoa học và nghệ thuật nuôi ong trong tổ ong nhân tạo, nơi có thể dễ dàng thu hoạch mật ong đã phát triển và ngày nay là một ngành nông nghiệp chính. Nuôi ong hiện đại không chỉ cung cấp chất ngọt tự nhiên mà còn quan trọng hơn là tạo ra một số lượng lớn ong khi các loại cây nông nghiệp phụ thuộc vào sự thụ phấn của côn trùng để tạo ra quả, hạt và hạt đang ra hoa. Đây là một ngành nông nghiệp quan trọng vì khoảng một phần ba khẩu phần ăn của con người có nguồn gốc từ thực vật thụ phấn từ côn trùng và ong mật chịu trách nhiệm cho 80 % quá trình thụ phấn .
Mật ong có thể có nhiều dạng. Phổ biến nhất là mật ong lỏng được chiết xuất từ tổ ong bằng thùng ly tâm. Mật ong lỏng là dạng mật ong tiện lợi nhất để nấu hoặc nướng và hầu hết mật ong được bán ở dạng này. Mật ong creme hoặc mật ong kéo thành sợi được đưa ra thị trường ở trạng thái kết tinh. Sự kết tinh được kiểm soát để ở nhiệt độ phòng, mật ong có thể được phết như bơ. Ở nhiều nơi trên thế giới, mật ong creme được ưa chuộng hơn ở dạng lỏng. Mật ong bánh tổ là mật ong được sản xuất trong tổ nền sáp của tổ ong . Bánh tổ cũng như mật ong đều có thể ăn được. [National Honey Board, 1998].
Các sản phẩm liên quan
Các sản phẩm liên quan của sản xuất mật ong là sáp ong, phấn ong và sữa ong chúa. Sáp ong được bán như một sản phẩm phụ của nến, chất đánh bóng và là một thành phần trong mỹ phẩm. Sữa ong chúa, chất tiết ra từ các tuyến của ong thợ, là nguồn nuôi dưỡng duy nhất của ong chúa và được quảng bá như một chất dinh dưỡng để tiêu thụ và cung cấp năng lượng cho con người. Phấn hoa ong được nhu cầu ở Nhật Bản như một chất kích thích tình dục [Thomas và Schumann, 1992].
Nguồn mật : Có 02 loại mật chính : mật từ hoa và mật từ lá .
Mật hoa: là mật dược con ong thu từ các loại hoa của nhiều loài thực vật. Màu sắc và hương vị của mật ong khác nhau tùy thuộc vào nguồn mật hoa. Màu sắc dao động từ gần như không màu đến nâu sẫm và hương vị thay đổi từ nhẹ nhàng đến đậm đặc, tùy thuộc vào nguồn hoa
Mật lá: hay cón gọi là mật sương, , được con ong thu từ các cuống lá của một số loại cây như cây cao su , cây tràm …Loại mật này cũng có mùi, vị rất đạc trung tùy thuộc vào vùng cây mà con ong thu mật. Các giọt mật này rất giống hình các giọt sương mai nên loại mật này còn gọi là mật sương
Thực tế tại Việt nam :
Các loại mật hoa thường được sử dụng cho thị trường trong nước do thói quen như mùi , vị …và đặc biết là ít kết tinh hơn các loại mật lá . các loại mật phổ biến : mật hoa nhãn , chôm chôm , vải , cà phê …
Các loại mật lá : chủ yếu là mật cao su , tràm ( acacia ) thường sẽ dùng trong công nghiệp , xuất khẩu với số lượng rấ lớn đi các nước ( 50-60.000 tấn /năm ). Loại mật này rất được ưa chuộng trong công nghiệp thực phẩm , mỹ phẩm và làm bia đen …